Obchody rocznicowe w "Dolinie Śmierci"

W Dukli odbyły się uroczystości upamiętniające jedną z najkrwawszych bitew II wojny światowej. W obchodach operacji karpacko - dukielskiej udział wzięli kombatanci z Czech, Słowacji i Polski. Wśród zaproszonych gości byli przedstawiciele dyplomacji, władz samorządowych szczebla wojewódzkiego, powiatowego i gminnego, wojska, policji, oraz mieszkańcy dukielszczyzny, młodzież i dzieci.

W tym roku uroczystości rocznicowe rozpoczęły się 5 października na Cmentarzu Wojennym w Dukli. Po wysłuchaniu hymnów państwowych Czech, Słowacji i Polski w wykonaniu Orkiestry Wojskowej 21. Brygady Strzelców Podhalańskich z Rzeszowa, gości powitał burmistrz Dukli Andrzej Bytnar. Następnie głos zabrał starosta krośnieński Jan Juszczak. - Znajdujemy się w szczególnym miejscu. To tutaj rozegrała się największa bitwa górska w czasie II wojny światowej. I przychodzą mi na myśli słowa polskiej piosenki żołnierskiej "Przejdą lata i wieki przeminą, pozostaną ślady dawnych lat (...)". I te ślady dawnych lat są widoczne tutaj i w innych miejscach ziemi dukielskiej, świdnickiej i preszowskiej. Przytaczając kolejne wersy tej piosenki mogę powiedzieć: "I poszli szaleni, zażarci i poszli zabijać i mścić. I poszli jak zwykle uparci, jak zawsze za honor się bić". Tak było 71 lat temu. Poszli bić się za honor, poszli bić się za wolność, za naszą wolność, za to abyśmy mogli żyć w wolnych krajach. Szanowni Państwo, nie można zapomnieć o tych wydarzeniach. Nie można zapomnieć o tych młodych ludziach, którzy przelewali swoją krew, ginęli i konali w tej naszej polsko - słowackiej ziemi. Na, których czekały rodziny z wiarą, że wrócą z wolnością, ale też żywi i cali. Dla ponad 120 tys. żołnierzy nie było dane wrócić. Wolność przynieśli, ale nie przynieśli radości swoim rodzinom, swoim bliskim. Ten żal pozostał do dnia dzisiejszego. Czyż możemy o nich zapomnieć? - z tym pytaniem starosta zwrócił się szczególnie do ludzi młodych uczestniczących w uroczystości, na zakończenie przywołując słowa św. Jana Pawła II, które są wyryte na Krzyżu Pojednania - "Krzyż znaczy życie. Jest silniejszy niż śmierć i wierzymy, że Ci którzy oddali życie za wolność naszą i waszą, mają życie wieczne". Chwała Bohaterom! Cześć Ich pamięci. Uroczystości w Dukli zakończył odegrany przez trębacza sygnał "Śpij Kolego". Druga część obchodów rocznicowych odbyła się w Nowosielcach i Zarszynie.

Delegacje poszczególnych władz, organizacji kombatanckich i mundurowych złożyły wieńce na Cmentarzu Wojennym i pod Krzyżem Pojednania, gdzie odmówiono wspólną modlitwę w intencji poległych za ojczyznę.

Dzień później, 6 października obchody bitwy zwanej też karpacko - preszowską odbyły się w Świdniku na Słowacji. W uroczystościach uczestniczyła delegacja powiatu krośnieńskiego pod przewodnictwem starosty Jana Juszczaka.

***

Operacja karpacko - dukielska trwała od 8 września do 10 października 1944 roku. Kilka miejscowości zostało doszczętnie zniszczonych. Z uwagi na liczbę poległych miejsce to nazywane jest "Doliną śmierci".

Ewa Bukowiecka